Τα σώματα διατηρούν τη μάζα τους, αλλά για διευκόλυνση, τα συμβολίζουμε επιλέγοντας ένα συγκεκριμένο σημείο του κάθε σώματος, και μετράμε πάντα ως προς αυτό.

Πώς προσδιορίζουμε τη θέση ενός κινητού; Τι είναι το σημείο αναφοράς;

Έστω ότι ένα αυτοκίνητο βρίσκεται σε ένα δρόμο. Για να περιγράψουμε τη θέση του χρειαζόμαστε ένα ακίνητο σημείο, σε σχέση με το αυτοκίνητο. Αυτό το σημείο λέγεται σημείο αναφοράς και συνήθως εκεί βάζουμε το μηδέν από όπου ξεκινούν όλες οι μετρήσεις μας.

Έτσι, μπορούμε τώρα να πούμε αν το αυτοκίνητο βρίσκεται προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά του σημείου αναφοράς, δηλαδή να περιγράψουμε την κατεύθυνση της θέσης του.

Αυτό όμως δεν αρκεί αφού δε θέλουμε να περιγράψουμε απλά το “προς τα πού” βρίσκεται αλλά “πού ακριβώς” βρίσκεται. Έτσι, χρειάζεται να ξέρουμε και την απόστασή του από το σημείο αναφοράς, κάτι το οποίο προσδιορίζουμε με μία κλίμακα, με το σημείο 0 της να τοποθετείται ακριβώς στο σημείο αναφοράς.

Συνολικά λοιπόν, για να προσδιορίσουμε τη θέση ενός σώματος χρειαζόμαστε δύο πράγματα:

1. Την απόσταση του από το σημείο αναφοράς
2. Την κατεύθυνση του σε σχέση με το σημείο αναφοράς

Στην πράξη, για να μην χρησιμοποιούμε διαρκώς τους όρους “δεξιά” και “αριστερά”, η θέση του κάθε σώματος προσδιορίζεται ως θετική, όταν βρίσκεται δεξιά από το σημείο αναφοράς, και αρνητική όταν βρίσκεται αριστερά.

Για να προσδιορίσουμε όμως απλά την απόσταση μεταξύ δύο σημείων, όπως κάνουμε συνήθως στην καθημερινή γλώσσα, αρκεί να πούμε για παράδειγμα, “η απόσταση από το Α αυτοκίνητο στο Β αυτοκίνητο είναι d = 50m”, όπου το μέτρο (1m) είναι η μονάδα μέτρησης του μήκους στο Διεθνές Σύστημα (S.I.).

Η απόσταση και η θέση, παρόλο που περιγράφουν και οι δύο μήκος, διαφέρουν καθώς για να προσδιοριστεί η θέση χρειαζόμαστε και κατεύθυνση. Με άλλα λόγια, η απόσταση είναι μονόμετρο μέγεθος ενώ η θέση είναι διανυσματικό μέγεθος.

Ποια μεγέθη χαρακτηρίζονται ως διανυσματικά και ποια ως μονόμετρα;

--> Μονόμετρα, ονομάζουμε τα φυσικά μεγέθη που προσδιορίζονται μόνο από το μέτρο τους, δηλαδή την τιμή τους.

Παραδείγματα μονόμετρων μεγεθών είναι:
- η απόσταση
- ο χρόνος
- ο όγκος
- η μάζα
- η θερμοκρασία
- η ενέργεια

--> Διανυσματικά, ονομάζουμε τα φυσικά μεγέθη που για να προσδιοριστούν χρειάζεται το μέτρο αλλά και η κατεύθυνσή τους. Παριστάνονται με ένα διάνυσμα, δηλαδή ένα βέλος που ξεκινάει από κάποιο σημείο και δείχνει την διεύθυνση, την φορά του μεγέθους αλλά και μια εικόνα του πόσο μεγάλο είναι το μέγεθος σε σχέση με κάποιο άλλο ίδιου είδους.

Παραδείγματα διανυσματικών μεγεθών είναι:
- η θέση
- η μετατόπιση
- η ταχύτητα
- η δύναμη
- η επιτάχυνση

Δες ολόκληρο το μάθημα και πολλά ακόμη μαθήματα στο https://app.brainy.gr/login