Ποιες είναι οι κυριότερες μέθοδοι διαχωρισμού των μειγμάτων;

Εκχύλιση: ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία, όταν μέσα σε ένα υγρό τοποθετήσουμε ένα στερεό και θερμάνουμε το υγρό, τότε διαλύονται στο υγρό, «εκχυλίζονται», ουσίες από το στερεό.

Για παράδειγμα, εάν θερμάνουμε νερό στους 100⁰C, ρίξουμε μέσα φύλλα τσαγιού και το ανακατέψουμε ελαφρά, θα δούμε το νερό να:

• Χρωματίζεται, άρα έχουν εκχυλιστεί χρωστικές ουσίες
• Έχει αρωματιστεί
• Και έχουν εκχυλιστεί ουσίες που μπορούμε να γευτούμε

Απόχυση: ονομάζεται η διαδικασία διαχωρισμού ενός ετερογενούς μείγματος από τις στερεές ουσίες που είναι διασκορπισμένες μέσα στη μάζα του.

Η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται σε υγρά μείγματα που περιέχουν ανακατεμένες μέσα τους στερεές ουσίες τόσο μεγάλες που συνήθως πέφτουν στον πάτο του ποτηριού ως «ίζημα». 

Π.χ. Στο τσάι που φτιάξαμε πριν, για να το πιούμε πρέπει να αφαιρέσουμε τα υπολείμματα των φύλλων. Άρα, χύνουμε το περιεχόμενο σε ένα άλλο δοχείο και εμποδίζουμε τα φύλλα με ένα κουτάλι. Έτσι, έχουμε ένα πιο καθαρό διάλυμα από πριν.

Διήθηση: ονομάζεται η μέθοδος με την οποία απομονώνονται τα στερεά σωματίδια που περιέχονται σε ένα υγρό μείγμα, με τη βοήθεια διηθητικών χαρτιών, δηλαδή φίλτρων ή ηθμών.

Στο προηγούμενο παράδειγμα, κατά την απόχυση που κάναμε στο τσάι αφαιρέσαμε τα μεγάλα κομμάτια φύλλων και είδαμε ότι υπάρχουν και αρκετά μικρότερα σωματίδια απ' όσα μπορέσαμε να εμποδίσουμε με το κουτάλι.

Με τη βοήθεια λοιπόν ενός ηθμού, ενός φίλτρου δηλαδή, καθαρίζουμε επιπλέον το μείγμα μας και είναι έτοιμο να το καταναλώσουμε.

Απόσταξη: λέγεται η διαδικασία με την οποία απομονώνουμε ένα υγρό από ένα άλλο, επειδή τα δυο υγρά έχουν διαφορετικό σημείο βρασμού. Το ένα βράζει και εξατμίζεται και το άλλο παραμένει μέσα στο διάλυμα.

Με τη βοήθεια ενός ψυκτήρα πάνω από το διάλυμα, συλλέγουμε το υγρό που εξατμίζεται και αφού ψύχεται, μετατρέπεται πάλι σε υγρό.

Χρωματογραφία: Είναι η διαδικασία με την οποία διαχωρίζεται ένα διάλυμα με την βοήθεια ενός διηθητικού χαρτιού λόγω της διαφορετικής ταχύτητας ροής των συστατικών του διαλύματος. Το διηθητικό χαρτί έχει κάποιους πόρους που απορροφούν τις ουσίες και τις συγκρατούν.

Εάν για παράδειγμα, πάνω σε μια λωρίδα του διηθητικού χαρτιού βάλουμε μια σταγόνα μελάνι και τοποθετήσουμε το κάτω μέρος του χαρτιού σε νερό με οινόπνευμα, τότε, όσο το διηθητικό χαρτί απορροφά το διάλυμα νερό-οινόπνευμα, από κάτω προς τα επάνω, το μελάνι αρχίζει και διαλύεται ελαφρά.

Φυγοκέντριση: είναι μια μέθοδος με την οποία μπορούμε να διαχωρίσουμε μείγματα που είναι σχεδόν ομογενή από τα πιο "βαριά" συστατικά τους. Για να το πετύχουμε αυτό, χρειαζόμαστε ένα μηχάνημα που ονομάζεται "φυγόκεντρος".

Η φυγόκεντρος αποτελείται από ένα περιστρεφόμενο σύστημα που μπορεί να πάρει από δύο έως δέκα φιαλίδια. Στα φιαλίδια τοποθετείται το μείγμα και περιστρέφεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα ώστε, τα πιο βαριά σωματίδια να σπρωχτούν προς τα έξω και τελικά να κατακάτσουν στον πάτο του κάθε φιαλιδίου.

Δες ολόκληρο το μάθημα και πολλά ακόμη μαθήματα στο https://app.brainy.gr/login