Πρόταση είναι η βασική μονάδα του λόγου, καθώς δίνει ένα ολοκληρωμένο και αυτοτελές νόημα. Κάθε πρόταση αποτελείται από:
-την ονοματική φράση
-τη ρηματική φράση
Ονοματική φράση ή ονοματικό σύνολο είναι το λεκτικό σύνολο στο οποίο κεντρική λέξη είναι ένα ουσιαστικό.
π.χ. Οι κάτοικοι του χωριού είναι φιλόξενοι.
ΟΦ
Στη θέση του ουσιαστικού μπορεί να υπάρχει:
- Επίθετο: Ο πατέρας του τού έδωσε πολλά.
- Αντωνυμία: Εκείνος το έγραψε.
- Δευτερεύουσα ονοματική πρόταση: Σου εύχομαι να γίνεις ό,τι επιθυμείς.
- Ουσιαστικοποιημένη λέξη/φράση: Το να αγοράζει ένα πανάκριβο αυτοκίνητο, ενώ δεν είναι πλούσιος, είναι παράλογο.
H Ονοματική φράση μπορεί να έχει:
- απλή μορφή
π.χ. τα παιδιά (άρθρο + ουσιαστικό)
- διευρυμένη μορφή όταν υπάρχει και άλλη λέξη που συνοδεύει το ουσιαστικό (ως συμπλήρωμα ή προσδιορισμός)
π.χ. τα υγιή άτομα (άρθρο + επίθετο + ουσιαστικό)
Στη διευρυμένη μορφή, μια τέτοια λέξη μπορεί να είναι:
- Επίθετο: Τα καλά παιδιά παίρνουν δώρα.
- Αντωνυμία: Σκίστηκε το δικό σου σακίδιο.
- Αριθμητικό: Έχω πάει δύο φορές στην Αγγλία.
- Μετοχή: Συμμετέχουν διαβασμένοι άνθρωποι.
- Φράση/λέξη που το προσδιορίζει: Το σπίτι της ξαδέρφης μου είναι μεγάλο
Ο Αλέξης, ο δάσκαλος, είναι πολύ καλός.
H Ονοματική φράση έχει πολλές λειτουργίες στις προτάσεις.
Συγκεκριμένα λειτουργεί ως:
- Υποκείμενο του ρήματος: Πολλοί γονείς δε διαφωνούν.
- Κατηγορούμενο (του υποκειμένου): Το 1 στα 10 Ελληνόπουλα είναι παχύσαρκο παιδί.
- Αντικείμενο: Το Υπουργείο Παιδείας συνέταξε διατροφικές οδηγίες.
- Συμπλήρωμα μιας πρόθεσης: Λόγια κάποτε πικρά με τη γλύκα στο στόμα.
- Συμπλήρωμα ενός ουσιαστικού (ή άλλης ΟΦ) σε πτώση γενική: Περιεργάζομαι την παράταξη των γλυκισμάτων.
Δες ολόκληρο το μάθημα και πολλά ακόμη μαθήματα στο https://app.brainy.gr/login