ΣΥΝΩΝΥΜΑ
Συνώνυμες λέγονται οι λέξεις που έχουν την ίδια περίπου σημασία.
Στη γλώσσα όμως είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρξουν δύο λέξεις που να έχουν την ίδια ακριβώς σημασία και να μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά σε όλα τα γλωσσικά περιβάλλοντα.
Αλλοτρίωση σημαίνει αποξένωση
1ο Παράδειγμα
Ο άκρατος καταναλωτισμός είναι ένα από τα αίτια της αλλοτρίωσης / αποξένωσης του σύγχρονου ανθρώπου.
2ο Παράδειγμα
Η αλλοτρίωση της γλώσσας μας… ≠ Η αποξένωση της γλώσσας… (Λάθος)
Η αλλοτρίωση της γλώσσας μας… = Η αλλοίωση της γλώσσας μας…
Δε σημαίνει δηλαδή ότι επειδή αλλοτρίωση και αποξένωση είναι συνώνυμες, μπορώ να τις χρησιμοποιώ εναλλακτικά σε όλα τα γλωσσικά περιβάλλοντα.
Το συνώνυμο ή το αντώνυμο πρέπει να είναι ανάλογο με τη σημασία που έχει μέσα σε ένα συγκεκριμένο κείμενο.
Προσοχή!
Υπάρχουν γλωσσικά περιβάλλοντα στα οποία δεν μπορεί μια λέξη να αντικατασταθεί από μια άλλη
π.χ. άνεμος = αέρας
Πάει όπου φυσάει ο άνεμος. Πάει όπου φυσάει ο αέρας.
ΑΝΤΩΝΥΜΑ
Αντίθετες είναι οι λέξεις που έχουν αντίθετες σημασίες.
Μία λέξη μπορεί να έχει διαφορετικά αντίθετα ανάλογα με το περιβάλλον, στο οποίο αυτά εμφανίζονται:
Π.χ.
- νέες ιδέες ≠ παλιές ιδέες
- νέες γυναίκες ≠ γριές γυναίκες
- ψηλά δέντρα ≠ χαμηλά δέντρα
- ψηλά παιδιά ≠ κοντά παιδιά
Αντώνυμα:
- Κλιμακωτά
- Δυαδικά
- Αντίστροφα
ΚΛΙΜΑΚΩΤΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ
O τρόπος με τον οποίο δύο λέξεις βρίσκονται σε αντίθεση δεν είναι πάντα ο ίδιος:
Αντίθετες είναι δύο λέξεις όταν αποτελούν τα άκρα μιας κλίμακας με ενδιάμεσες διαβαθμίσεις.
Π.χ.
κρύος à δροσερός à χλιαρός ζεστός à ούτε κρύος ούτε ζεστός à χλιαρός à ζεστός
Tα ζεύγη αυτά λέγονται κλιμακωτά αντίθετα.
ΔΥΑΔΙΚΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ
Αντίθετες είναι όμως και δύο λέξεις ανάμεσα στις οποίες δεν υπάρχει καμία ενδιάμεση κατάσταση:
Π.χ.
Αναγκαστικά ένας άνθρωπος (ή ένα πράγμα) μπορεί να είναι ή το ένα ή το άλλο.
ελεύθερος ≠ σκλαβωμένος
Αυτά τα αντίθετα είναι δυαδικά αντίθετα.
ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ
Αντίθετες είναι επίσης δύο λέξεις όταν η μία περιγράφει τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε δύο ανθρώπους (ή πράγματα) και η άλλη λέξη περιγράφει την ίδια σχέση αλλά από την πλευρά του άλλου ατόμου.
Π.χ.
πουλώ ≠ αγοράζω
Αυτές οι λέξεις λέγονται αντίστροφες.
Δες ολόκληρο το μάθημα και πολλά ακόμη μαθήματα στο https://app.brainy.gr/login
