Επιχείρημα: κάθε λογικός συλλογισμός (ή σειρά συλλογισμών) που χρησιμοποιούμε με σκοπό να:
- υποστηρίξουμε τις θέσεις μας
- αντικρούσουμε τις θέσεις κάποιου άλλου
- πείσουμε τους άλλους να υιοθετήσουν/απορρίψουν μια θέση
Έτσι, στο τέλος καταλήγουμε σε ένα αιτιολογημένο συμπέρασμα.
Είναι σημαντική η χρήση επιχειρημάτων γιατί μας βοηθάει:
- να καταλάβουμε ποιες θέσεις είναι ορθότερες, λανθασμένες ή σημαντικότερες από άλλες.
- να πείσουμε τους άλλους για την ορθότητα των θέσεών μας
Είδη επιχειρημάτων:
Επιχειρήματα μέσω παραδειγμάτων:
Παραδείγματα από την καθημερινότητα, την Ιστορία, τις εφημερίδες, την τέχνη, την επιστήμη κ.ά.
Όσο πιο κοντά μας διαδραματίζεται ένα γεγονός, τόσο πιο ενδιαφέρον είναι (θέση του συγγραφέα).
Για την αθηναϊκή εφημερίδα η διακοπή του ρεύματος στην Αθήνα είναι η πρώτη είδηση, για τους «Τάιμς της Ν. Υόρκης» δεν είναι ούτε μονόστηλο. Οι δέκα πρόσκοποι που χάθηκαν στην Πάρνηθα είναι για μας σπουδαίο θέμα, ενώ οι εκατό Ινδοί στρατιώτες που χάθηκαν στα Ιμαλάια πάνε κατευθείαν στο καλάθι. Η έδρα της εφημερίδας ή του πρακτορείου ειδήσεων παίζει αποφασιστικό ρόλο στην επιλογή και την ιεράρχηση των ειδήσεων. Για την τοπική εφημερίδα της Καλλιθέας πρώτο θέμα είναι ο θάνατος του δημάρχου της και όχι ο θάνατος του Μπρέζνιεφ. Το δεύτερο, λοιπόν, αστέρι της είδησης είναι η εγγύτητα.
Επιχειρήματα με αιτίες:
δευτερεύουσες αιτιολογικές προτάσεις ή/ και φράσεις που αιτιολογούν την αρχική θέση.
Είναι προτιμότερο να ενημερωνόμαστε από τις εφημερίδες (θέση του συγγραφέα), γιατί σ’ αυτές υπάρχουν πραγματικές ειδήσεις, που παρουσιάζονται με τρόπο ψύχραιμο και αντικειμενικό, ενώ παράλληλα περιέχουν αναλύσεις και κριτική των γεγονότων.
Ενισχύω τα επιχειρήματά μου χρησιμοποιώντας:
- παραδείγματα από την καθημερινότητα, την Ιστορία, τις εφημερίδες κ.ά.
- απόψεις σημαντικών προσωπικοτήτων
- στοιχεία επιστημονικών ερευνών
Η γλώσσα των επιχειρηματολογικών κείμενων
1. Φράσεις που δηλώνουν άποψη:
- κατά τη γνώμη/άποψή μου,
- νομίζω, πιστεύω,
- θεωρώ, αναφέρω, δηλώνω, τονίζω, κρίνω, πως/
- υποστηρίζω, εκτιμώ, η άποψή μου είναι, ότι...
- θα ήθελα να τονίσω/ προσθέσω ...
2. Αιτιολογικές προτάσεις για τα επιχειρήματά μου:
επειδή, γιατί, διότι, μια και/που, καθώς, αφού, εφόσον…
3. Ρητορικές ερωτήσεις (διατυπώνονται ως σχήμα λόγου κι όχι για να απαντηθούν, μιας κι η απάντησή τους είναι αυτονόητη) π.χ. Τι κι αν έχεις πρόβλημα όρασης;
4. Συνδετικές λέξεις/ φράσεις, όπως:
- όμως, ωστόσο, αντιθέτως, απ’ την άλλη πλευρά κ.ά.
- μπορεί, ενδέχεται, είναι δυνατόν, πρέπει, χρειάζεται, κρίνεται απαραίτητο,
- επιτρέπεται, αξίζει να σημειωθεί κ.ά.
- επίσης, βέβαια, επομένως, κατά συνέπεια, παράλληλα, με άλλα λόγια, ακόμη,
- επιπλέον κ.ά.
Επίλογος:
- συνοψίζοντας, καταλήγοντας, σύμφωνα με τα παραπάνω, συμπερασματικά,
- συγκεφαλαιωτικά, όπως προκύπτει από τα παραπάνω κ.ά.