My brainy
25 Ιανουαρίου 2023

Το πεπτικό σύστημα του ανθρώπου

brainy

Εκπαιδευτική Ομάδα

Διαβάστε παρέα με το brainy.gr για το Πεπτικό Σύστημα του Ανθρώπου και μάθετε πώς τρώει ο άνθρωπος, ποια όργανα χρησιμοποιεί για τη μάσηση και την πέψη της τροφής, όπως και τις διατροφικές αξίες της τροφής. Μέσα από την σχηματική αναπαράσταση η Βιολογία Α’ Γυμνασίου γίνεται πιο εύκολη και πιο κατανοητή. 

Το πεπτικό σύστημα ενός ανθρώπου δε διαφέρει πολύ από αυτό ενός οποιουδήποτε σπονδυλωτού ζώου. Αποτελείται και αυτό από 6 μέρη:

  1. Στόμα 
  2. Φάρυγγα 
  3. Οισοφάγο 
  4. Στομάχι 
  5. Έντερο 
  6. Πρωκτό 

Καθώς και τους επιμέρους εξειδικευμένους αδένες:

  1. Τους σιελογόνους  
  2. Το πάγκρεας 
  3. Το συκώτι  

Η πορεία της τροφής μέσα σε αυτό το σύστημα έχει ως εξής:

  1. Η τροφή εισέρχεται στη στοματική κοιλότητα, όπου με τη βοήθεια των δοντιών, της γλώσσας και του σάλιου, πραγματοποιείται η μάσηση και ξεκινάει η διάσπαση των υδατανθράκων --> δημιουργία βλωμού
  2. Με την κατάποση, η τροφή περνά από το στόμα στον φάρυγγα και στη συνέχεια στον οισοφάγο
  3. Οι κινήσεις του οισοφάγου οδηγούν την τροφή στο στομάχι, όπου αναμειγνύεται με το γαστρικό υγρό και ξεκινάει η διάσπαση των πρωτεϊνών
  4. Από το στομάχι, η τροφή περνά στο πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου, το δωδεκαδάκτυλο
  5. Στο λεπτό έντερο διασπώνται τα λίπη, ολοκληρώνεται η διάσπαση των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων και τα θρεπτικά συστατικά απορροφώνται από τις εντερικές λάχνες
  6. Στο παχύ έντερο απορροφάται νερό και από τις άχρηστες ουσίες σχηματίζονται τα κόπρανα, που αποβάλλονται από τον πρωκτό


Αναλυτικά η πορεία της τροφής στο πεπτικό σύστημα, ξεκινώντας από τη στοματική κοιλότητα.

Όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενες ενότητες ο ρόλος της πέψης είναι η απελευθέρωση χρήσιμων ουσιών από την τροφή, για την καλύτερη απορρόφηση και χρήση τους μέσα στα κύτταρα.

1. Το πρώτο βήμα είναι να τεμαχίσει την τροφή σε μικρά κομμάτια. Έτσι, η πέψη αρχίζει στη στοματική κοιλότητα. Ο τεμαχισμός και η αρχική διάσπαση της τροφής επιτυγχάνεται με τη συνεργασία:

  • Των δοντιών 
  • Της γλώσσας 
  • Της αμυλάσης, ενός ενζύμου που εκκρίνεται μέσα στο σάλιο από τους σιελογόνους αδένες και βοηθά στην διάσπαση του αμύλου. Με τη συνεργασία όλων αυτών των δομών, επιτυγχάνεται τελικά η δημιουργία του βλωμού, δηλαδή της μπουκιάς.

2. Μετά τη στοματική κοιλότητα, ο βλωμός περνάει στο φάρυγγα και τον οισοφάγο, που ρόλος τους είναι να μεταφέρουν το βλωμό στο στομάχι. Ο οισοφάγος το πετυχαίνει αυτό με τη βοήθεια της βαρύτητας αλλά και των περισταλτικών κινήσεων που προωθούν το βλωμό προς τα κάτω.

3. Στο στομάχι πλέον η τροφή αναδεύεται και αναμιγνύεται με το υδροχλωρικό οξύ και αλλά ένζυμα που περιέχονται στο γαστρικό υγρό. Το υδροχλωρικό οξύ βοηθά στη διάσπαση των πρωτεϊνών, ενώ ταυτόχρονα λόγω της μεγάλης οξύτητάς του, σκοτώνει και τους περισσότερους μικροοργανισμούς που βρίσκονται πάνω στην τροφή μας.

4. Η εξωκυτταρική πέψη ολοκληρώνεται στο λεπτό έντερο με τη βοήθεια διάφορων παγκρεατικών ενζύμων και της χολής. Η χολή παράγεται από το συκώτι και αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη. Στο λεπτό έντερο γίνεται και η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, με τη βοήθεια αναδιπλώσεων του εσωτερικού τοιχώματος του εντέρου, των εντερικών λαχνών. Από τις εντερικές λάχνες, οι θρεπτικές ουσίες περνούν στην κυκλοφορία του αίματος, για να οδηγηθούν τελικά σε όλα τα μέρη του οργανισμού μας. Οι εντερικές λάχνες εκτός από το ότι είναι εξειδικευμένες για την απορρόφηση χρήσιμων υλικών, με τον τρόπο που αναδιπλώνονται αυξάνουν πολύ την επιφάνεια επαφής που υπάρχει μεταξύ του εντέρου και του χυλού, αυξάνοντας έτσι ακόμα περισσότερο την απορρόφηση.

5. Συστατικά που δεν διασπώνται και δεν απορροφώνται, όπως οι φυτικές ίνες, που αποτελούνται από κυτταρίνη, περνούν στο παχύ έντερο. Εκεί απορροφάται ένα μεγάλο μέρος του νερού και σχηματίζονται τα κόπρανα, από τις άχρηστες ουσίες, τα οποία στη συνέχεια αποβάλλονται από τον πρωκτό.

Εγγραφείτε στο brainy και μάθετε τα πάντα με θεωρία και ασκήσεις για την Βιολογία Γυμνασίου.