Το μεγαλύτερο ποσοτικά εκπαιδευτικό σύστημα του κόσμου, το εκπαιδευτικό σύστημα της Ινδίας φαίνεται πως βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, καθώς παρά τον εντυπωσιακό αριθμό μαθητών – 260 εκατομμύρια -, οι τραγικές ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό έχουν ως αποτέλεσμα το 50% των δεκάχρονων μαθητών να μην μπορούν να διαβάσουν ένα κείμενο σχεδιασμένο για 7χρονα.
Μπορεί η εγγραφή μαθητών στα σχολεία της Ινδίας να έχει σημειώσει αξιομνημόνευτη άνοδο μετά και τον νόμο ο οποίος κάνει υποχρεωτική την παρουσία στο σχολείο μέχρι τα 14, ωστόσο σύμφωνα με τον Economist το επίπεδο γνώσης των νεαρών μαθητών έχει πέσει πολύ χαμηλά. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι μόλις το ¼ των Ινδών μαθητών μπορούν να κάνουν διαχωρισμό και σύνταξη προτάσεων, αναφέρει το περιοδικό.
Η προφανής αιτία φυσικά, είναι η φτώχεια. Ωστόσο, υπάρχει και άλλη μια ακόμη σοβαρότερη αιτία: Το 25% των δασκάλων δεν μπαίνει στις τάξεις και δεν διδάσκει στους μαθητές. Αν και το επάγγελμα του δασκάλου θεωρείται προνομιούχο, καθώς οι μισθοί των εκπαιδευτικών είναι αρκετά υψηλοί, πολλοί δάσκαλοι προτιμούν να λείπουν προκειμένου να συμμετάσχουν στις πολιτικές προεκλογικές καμπάνιες των συνδικάτων τους. Φυσικά, πάντα υπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό το οποίο χρησιμοποιεί τις αναρρωτικές άδειες ως μια ευκαιρία για ένα ταξίδι αναψυχής.
Την ίδια στιγμή, το εκπαιδευτικό σύστημα της Ινδίας παρουσιάζει σημάδια διάβρωσης. Ελάχιστοι δοκιμαζόμενοι εκπαιδευτικοί διδάσκονται την διαχείριση μιας τάξης, ενώ τα σχολεία στην Ινδία έχουν ελάχιστους μαθητές, καθώς σύμφωνα με τους νόμους της χώρας, κάθε χωριό πρέπει να έχει πρωτοβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα μέσα σε ένα χιλιόμετρο. Χαρακτηριστικό είναι ότι αν και η Ινδία έχει μόλις 35% περισσότερους μαθητές από την Κίνα, την ίδια στιγμή έχει τετραπλάσια σχολεία.
Αν και γίνονται προσπάθειες ώστε να εκσυγχρονιστεί το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, η κακή οργάνωση δεν επιτρέπει στους ταλαντούχους μαθητές να μάθουν κάτι παραπάνω από τα βασικά, ενώ οι πλούσιοι γονείς προτιμούν να στέλνουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία, με αποτέλεσμα από το 2010 έως το 2016, οι εγγραφές στα δημόσια σχολεία να πέσουν κατά 13 εκατομμύρια και οι εγγραφές στα ιδιωτικά να ανέλθουν σε πάνω από 17 εκατομμύρια μαθητές.
Μεγάλο ζήτημα, σύμφωνα με τον Economist, φαίνεται να είναι και ο ρόλος των συνδικαλιστικών οργανώσεων των καθηγητών, αλλά και της κυβέρνησης της χώρας, η οποία αν και έχει υποσχεθεί μεταρρυθμίσεις, φαίνεται πως δεν μπορεί να κάνει και πολλά, καταδικάζοντας το εκπαιδευτικό σύστημα μιας χώρας όπου εγγράφονται σε αυτό πάνω από 20 εκατομμύρια μαθητές το χρόνο, σε μια διαρκή απαξίωση.