Ψυχολογία
19 Απριλίου 2023

Αντιμετωπίζοντας το βάρος της αυτο-αμφισβήτησης στα παιδιά μας...

Αγνή Μαριακάκη

Ψυχολόγος, Κοινωνική Ερευνήτρια, Εκπαιδεύτρια

“Μαμά, είναι δύσκολες οι ασκήσεις, δεν μπορώ να τις κάνω.”

“Δε θα τα μάθω ποτέ αυτά τα ανώμαλα ρήματα.”

“Μαμά η δασκάλα είναι τρελή, μας βάζει πάρα πολλά, πότε θα τα κάνουμε όλα αυτά;”

“Δε θα τα πάω καλά στο διαγώνισμα, το ξέρω, είμαι σίγουρη.”

Να, μερικές από τις φράσεις - καραμέλες που ως μαμά η ίδια έπρεπε συχνότατα να αντιμετωπίσω με τα παιδιά μου όταν ήταν μικρά.
Έχω δε ακούσει άπειρους γονείς να προβληματίζονται πάρα πολύ με την αμφιβολία που ταράζει τα παιδιά τους, με το δέος απέναντι σε αυτά που έχουν να προσπαθήσουν.
Σχεδόν δεν υπάρχει γονιός που να μην έχει νιώσει απελπισία με το πόσο εύκολα τα παρατά ένα παιδί μπροστά σε μια δυσκολία, επειδή φοβάται ότι δεν θα τα καταφέρει.

Μπορούμε να στηρίξουμε το κουράγιο, την αυτοπεποίθηση και τις αντοχές των παιδιών μας μπροστά στις δυσκολίες, αρκεί να το κάνουμε με σταθερότητα και συστηματικότητα.
Αν σπεύδουμε να διαχειριστούμε εμείς κάθε κρίση, κάθε σύγκρουση, κάθε δυσκολία στην καθημερινότητά τους τα διδάσκουμε να μην έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, να βασίζονται στους άλλους για τις λύσεις τους, να θεωρούν ότι δεν έχουν αρκετές δυνάμεις για να τα βγάλουν πέρα. 
Το μεγαλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε στα παιδιά σας είναι να τα υποστηρίξετε στις δυσκολίες τους αντί να λύνετε εσείς τα προβλήματά τους.

4 τρόποι με τους οποίους μπορείτε ως γονείς να προσφέρετε αυτή την τόσο σημαντική υποστήριξη

 Δημιουργήστε συνήθειες ευγνωμοσύνης

Σε καθημερινή βάση διδάξτε το παιδί τον τρόπο να αναγνωρίζει τα θετικά της καθημερινότητάς του. Αυτό το καθησυχάζει και το γεμίζει σιγουριά.
Την ώρα του φαγητού ρωτήστε το “τι καλό συνέβη σήμερα στο σχολείο;"
Πριν κοιμηθεί ρωτήστε την… “για βρες τρία πράγματα ωραία στη ζωή σου; Πες ευχαριστώ γι’ αυτά…”
Μάθετε στο παιδί να μη θεωρεί αυτονόητα τα παιχνίδια του, το σπίτι του, το δωμάτιο, τους γονείς, τα ξαδέρφια του. Είναι σημαντικοί παράγοντες δύναμης για αυτά...είναι οι άγκυρές τους.

 Διδάξτε το παιδί σας να σταματά την αρνητική εσωτερική του φωνή

Έχετε την προσοχή σας στραμμένη στις περιπτώσεις που το παιδί (ή κι εσείς) ξεκινά τις προτάσεις του με το “ποτέ” ή το “πάντα”. Όπως: 
"Κανείς δεν με κάνει παρέα."
"Ποτέ δεν με υποστηρίζει η κολλητή μου."
"Πάντα με αφήνουν στην απ' έξω οι άλλοι."
"Ποτέ δεν τα καταφέρνω με τις ασκήσεις των μαθηματικών."

Μάθετέ το να μην αφήνει αυτές τις σκέψεις να ριζώνουν στο μυαλό του. Πείτε του “δεν έχεις δίκιο, και να γιατί….”
Εξηγήστε του… "Όταν αφήνεις αυτές τις σκέψεις να ριζώνουν στο μυαλό σου, τότε σου κλέβουν το θάρρος να κάνεις αυτά που θες. Γι'  αυτό είναι καλό να διώχνεις τέτοιες "σκέψεις - κλέφτες".

 Μάθετέ του να διαχειρίζεται δυσάρεστα συναισθήματα

Το παιδί σας νιώθει πολύ βαθιά όλα τα  συναισθήματα, όπως θυμό, άγχος, στρες, φόβο, λύπη. Να είστε εκεί, να συζητάτε μαζί του αυτά τα συναισθήματα. Πρέπει να μάθει να τα αναγνωρίζει και να τα διαχειρίζεται. Όταν είναι έξαλλη από θυμό με τη συμμαθήτριά της, αναγνωρίστε της το δικαίωμα να θυμώσει  με τη φίλη της, που θεωρεί ότι φέρθηκε ανάρμοστα. Και μετά πείτε της “δεν αξίζει τώρα ο θυμός που νιώθεις να σε κάνει αυτός ό,τι θέλει...αποφάσισε τι θα κάνεις τώρα…”. Θα το συζητήσει με τη φίλη; Θα το παραβλέψει, θα ζητήσει εξηγήσεις; Συζητώντας, μαθαίνει το παιδί να ξεκαθαρίζει και να εκτονώνει θετικά, τα συναισθήματα μέσα του.

 Διδάξτε το να λύνει το ίδιο τα προβλήματά του

Μην αφήνετε το παιδί σας να παραιτείται.

Μην λύνετε εσείς τα προβλήματά του.

Μην σπεύδετε να σκεφτείτε εσείς αντί γι’ αυτό.

Μάθετέ το να βρίσκει λύσεις και να αναλαμβάνει δράση.

Δηλαδή:
Οδηγήστε το να σκεφτεί τι εναλλακτικές κινήσεις μπορεί να κάνει πάνω σε ένα θέμα. Ποια τα συν και τα πλην σε κάθε εναλλακτική ως προς τις συνέπειές τους. Ποια κίνηση ή λύση από όλες επιλέγει. Ενθαρρύνετέ το να τη δοκιμάσει, να τεστάρει τα νερά, να αντέξει στην αποτυχία, να δοκιμάζει ξανά και να συνεχίζει να προσπαθεί.

Εγγραφείτε στο brainy και προσεγγίστε με διαφορετική ματιά τον κόσμο των παιδιών, μέσα από επιστημονικά άρθρα και προτάσεις της εκπαιδευτικής ομάδας. Γίνετε μέλος του brainy world.