Άρθρα
31 Αυγούστου 2021

Κάθε παιδί μπορεί να μάθει... «Οδηγός για γονείς, για παιδιά που δυσκολεύονται στην τάξη»!

Αγνή Μαριακάκη

Ψυχολόγος, Κοινωνική Ερευνήτρια, Εκπαιδεύτρια

Οδηγός για γονείς, για παιδιά που δυσκολεύονται στην τάξη!

Η Αλίκη μελετά στο σπίτι μέχρι αργά το βράδυ, δοκιμάζοντας τα νεύρα της μητέρας της, και της δασκάλας που τη βρίσκει μονίμως αδιάβαστη. O Kωστής δεν κάθεται πάλι για διάβασμα, παρά μένει κολλημένος στην οθόνη του τάμπλετ. Άλλες μαμάδες λένε πως τα παιδιά τους τελειώνουν τη μελέτη στο σπίτι μέσα σε μία ωρίτσα το πολύ... γιατι ο δικός της χρειάζεται 2 ή 3 ώρες ατέλειωτες  βασανιστηρίου και για τους δυό τους, για να τελειώσει τα μαθήματά του;

Άλλα παιδιά παίζουν στα δάχτυλα τα κλάσματα, αλλά ο Γιώργος  δεν έχει ακόμα μπεί στο νόημα! Η μητέρα του ονειρευόταν έναν άριστο μαθητή, και νιώθει αποκαρδιωμένη.  Η  δασκάλα του όμως ξέρει ότι είναι ένα άριστο παιδί, και πρέπει να βοηθήσει τη μητέρα αυτή να δει τις δυνατότητές του, παρά τη δυσκολία του να συμβαδίσει με την υπόλοιπη τάξη.

Είναι ενδιαφέρον ότι  μετράμε πολλά πράγματα με το ρολόι του χρόνου και αξιολογούμε ή συγκρίνουμε συνέχεια το πόσο  γρήγορα ή αργά εξελισσόμαστε σε σχέση με τους άλλους. Για παράδειγμα, κοιταζόμαστε στον καθρέφτη και θέλουμε το ρολόι να πηγαίνει όσο γίνεται πιο αργά απο το μέσο όρο, ώστε να δείχνουμε πιο νέοι απο την ηλικία μας... ωστόσο στα παιδιά μας δεν επιτρέπουμε το ρολόι της μάθησης να πηγαίνει πιο αργά απο το μέσο όρο, έστω κι αν είναι απολύτως φυσιολογικό να συμβαίνει κάτι τέτοιο σε κάποια παιδιά.  Δεν είναι ρομποτ τα παιδιά μας. Δεν εξελίσσονται όλα με τον ίδιο ρυθμό και με την ίδια ταχύτητα. Έτσι είναι η φύση. Καθορίζει ώστε κάθε πλάσμα της να είναι ξεχωριστό και ανόμοιο.

Το δικό μας το παιδί θα θέλαμε να μαθαίνει  ταχύτερα κι ευκολότερα απο κάθε άλλο, αν είναι δυνατόν. Όμως αποφασίζουμε χωρίς να λογαριάζουμε το τι είναι φυσικό να συμβαίνει σε ένα παιδί.  Για παράδειγμα, η φύση το θέλει κάποια λουλούδια να ανθίζουν γρηγορότερα και κάποια να θέλουν το χρόνο τους...  Θέλει υπομονή. Οταν βλέπουμε ένα μπουμπούκι δεν αναρρωτιόμαστε αν θα τα καταφέρει να ανθίσει. Όταν βλέπουμε ένα παιδί να καθυστερεί να μάθει το επιβαρύνουμε με τις προδομένες προσδοκίες μας κι έτσι στην πράξη προδίδουμε τις δυνατότητές του να εκφράσει τον βέλτιστο εαυτό του με τον δικό του τρόπο.

Πώς θα βοηθήσουμε και θα στηρίξουμε επομένως το παιδί που μένει πίσω και αργεί να συμβαδίσει με την υπόλοιπη τάξη;

Θα τα καταφέρει καλύτερα εαν στηρίζεται στην εμπιστοσύνη μας
Κάποτε μοιράστηκε μαζί μου την ιστορία του ένας νέος που ασχολείται πολύ επιτυχημένα σήμερα με τις νέες τεχνολογίες.  Λέει ο ίδιος: «στο σχολείο ήμουν φριχτός μαθητής, ειδικά σε ό,τι είχε να κάνει με τη γλώσσα, την ορθογραφία, την έκθεση.  Η μητέρα μου ήταν έξαλλη μαζί μου, και μαλώναμε σε καθημερινή βάση για τα μαθήματά μου. Θεωρούσα τον εαυτό μου εντελώς βλάκα, κι ακόμα περισσότερο στη γλώσσα.  Η κυρία Νίκη, η δασκάλα μου, συνήθιζε να μου λέει... «η ορθογραφία μαθαίνεται όπως ψήνεται το αρνί στο φούρνο... δηλαδή πρέπει να μείνει το ψητό στο φούρνο πολλές ώρες, σε σωστή φωτιά... κάπως έτσι «ψήνεις» και εσύ την ορθογραφία σου, να περιμένεις να «γίνει». Τότε έλεγα, μα τι βλακείες λέει η κυρία Νίκη.  Είναι απίστευτο αλλά και ελληνικά και  αγγλικά έμαθα, κι άλλα πολλά... Η εμπιστοσύνη στο... αργό ψήσιμο, με κράτησε σε δυσκολίες που συνάντησα πολύ μετά που τέλειωσα τις σπουδές μου.

Ας βρούμε τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει καλύτερα
Ειδικά τα παιδιά που μένουν πίσω στη μάθηση  έχουν το καθένα το δικό τους «κουμπί». Δεν μαθαίνουν  όλα τα παιδιά με τον ίδιο τρόπο.  Κι αν θέλουμε στηρίξουμε ένα παιδί που δυσκολεύεται στην αφομοίωση, στη μάθηση, θα πρέπει να βρούμε τον τρόπο που μαθαίνει κι αφομοιώνει καλύτερα. Ο οδηγός μας σε αυτή την επιδίωξη είναι το ίδιο το παιδί. Τι χόμπι έχει; Τι του αρέσει πολύ; Τι το συναρπάζει; Σε τι τα καταφέρνει καλά; Εκεί βρίσκεται το μυστικό!

- Ενα παιδί λατρεύει τα σπορ, στοχεύει τέλεια στο καλάθι του μπάσκετ, θέλει να βρίσκεται όλη την ώρα έξω με το ποδήλατό του. Αυτό το παιδί μαθαίνει καλύτερα εν κινήσει, ίσως!  Βάλτο να κάτσει ακίνητο πάνω σε ένα τετράδιο, και το μυαλό του αυτόματα σταματά. Ας ’το να κινείται σαν εκκρεμές την ώρα που διαβάζει την ιστορία, και διαπιστώνεις ότι τη μαθαίνει ευκολότερα.
- Ενα παιδί λατρεύει τη μουσική. Μιλά συνέχεια, μουρμουρίζει στον εαυτό του, και συχνά σιγοσφυρίζει αγαπημένους του σκοπούς. Βάλτο λοιπόν να διαβάζει φωναχτά. Αυτό βοηθά.

Συζήτησε με το δάσκαλο τι αποδίδει καλύτερα με αυτό το παιδί στην τάξη. Παρατήρησε πώς παρακινείται στο σπίτι, και με αντίστοιχους τρόπους ενθάρρυνέ το στη μάθηση.

Κάθε παιδί μαθαίνει καλύτερα όταν είναι χαρούμενο
Συχνά η μελέτη στο σπίτι για παιδιά που καθυστερούν δεν είναι παρά ένα ραντεβού με την ... ανικανότητά τους.  Κι αυτό γιατί τα λάθη τους ενώ μελετούν είναι αφόρητα για τη μαμά. Γιατί οι δυσκολίες στο να μάθουν, κάνουν τη μαμά απογοητευμένη μαζί τους. Η μελέτη στο σπίτι σιγά σιγά τα διδάσκει ότι δεν τα καταφέρνουν, ότι υστερούν.  Γίνεται η μέγιστη καθημερινή αγγαρεία.

Είναι υποχρέωση γι’ αυτόν που επιβλέπει στο σπίτι τη μελέτη του παιδιού, να ενθαρρύνει την αποτυχία. Ναι, να την ενθαρρύνει. Να μάθει στο παιδί να μην κολλά στα λάθη του. Να τα υποδέχεται σαν ένα φυσικό σκαλοπάτι της μάθησης. Να τα βλέπει σαν κομμάτι της διαδικασίας. Πώς αλλιώς θα γίνει το παιδί ατρόμητο μπροστά στις προκλήσεις της μάθησης, όταν τα άλλα παιδιά τρέχουν γρηγορότερα απο το ίδιο;

Κι ακόμα,  είναι σημαντικό γιά τον γονιό να επιβραβεύει συνέχεια με το μπράβο κάθε τι που το παιδί κάνει σωστά και καλά. Όχι μόνο στη μελέτη στο σπίτι, αλλά σε κάθε τι. Συχνά αγχώνουμε τα παιδιά μας για ό,τι δεν καταφέρνουν, ενώ θεωρούμε αυτονόητη κάθε τους πρόοδο στα μικρά και καθημερινά.

Οι μικρές καθημερινές νίκες τους είναι το καύσιμο με το οποίο θα στηρίξουμε την αυτοεκτίμησή τους, το κουράγιο τους, το θάρρος, τη δύναμη να αντιμετωπίζουν τις μεγάλες προκλήσεις της ζωής. Κι αυτά τα εφόδια είναι πολύ σημαντικότερα απο το άν το παιδί θα μάθει γρηγορότερα την παθητική φωνή. Αργά ή γρήγορα θα κατακτήσει τη γνώση. Το θέμα είναι να κατακτήσει και την τέχνη της ζωής.

Εγγραφείτε στο brainy και προσεγγίστε με διαφορετική ματιά τον κόσμο των παιδιών, μέσα από επιστημονικά άρθρα και προτάσεις της εκπαιδευτικής ομάδας. Γίνετε μέλος του brainy world.