Με άλλη ματιά
13 Ιανουαρίου 2023

Tα βιντεοπαιχνίδια μπορούν να βελτιώσουν τη γνωστική λειτουργία των παιδιών

brainy team

Επιμέλεια

Εγγραφείτε στο brainy και προσεγγίστε με διαφορετική ματιά τον κόσμο των παιδιών, μέσα από επιστημονικά άρθρα και προτάσεις της εκπαιδευτικής ομάδας. Γίνετε μέλος του brainy world.

Στις πιο συχνές ανησυχίες των γονιών εντάσσεται και η ανησυχία τους για τις ατέλειωτες ώρες που περνάνε τα παιδιά στον ψηφιακό κόσμο, με τις όποιες πιθανές επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία, τη συμπεριφορά τους, τη συγκέντρωσή τους, όπως και τη σχολική απόδοσή τους.

Μία νέα αμερικανική επιστημονική μελέτη του Πανεπιστημίου του Βερμόντ που διεξήχθη σε περισσότερα από 2.200 παιδιά, ηλικίας 2-17 ετών, έρχεται να ανατρέψει τις προκαταλήψεις σχετικά με τα βιντεοπαιχνίδια. Η πρόσφατη μελέτη διαπιστώνει ότι τα βιντεοπαιχνίδια θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη γνωστική λειτουργία στα παιδιά, να βελτιώσουν τη μνήμη τους και να αναπτύξουν τεχνολογικές δεξιότητες. Εν αντιθέσει με προηγούμενες μελέτες που έχουν βρει αρνητικές συσχετίσεις με τα βιντεοπαιχνίδια, η τελευταία έρευνα δείχνει ότι τα βιντεοπαιχνίδια μπορούν να κάνουν καλό.

Η νέα μελέτη βελτιώνει την κατανόησή μας για τις σχέσεις ανάμεσα στη χρήση των βιντεοπαιχνιδιών και την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Πολυάριθμες έρευνες έχουν συνδέσει τα βιντεοπαιχνίδια με προβλήματα συμπεριφοράς και ψυχικής υγείας, όπως βία, επιθετικότητα, κατάθλιψη κ.ά. Όμως, η νέα έρευνα δείχνει ότι πιθανώς υπάρχουν επίσης γνωστικά οφέλη που σχετίζονται με αυτή τη μορφή ψυχαγωγίας, τα οποία φυσικά χρήζουν περαιτέρω μελέτης.

Τα βιντεοπαιχνίδια ενισχύουν τη γνωστική ευελιξία γιατί παρέχουν δεξιότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν στην καθημερινή ζωή. Ένα παιδί για να μπορεί να παίξει κάποιο βιντεοπαιχνίδι, πρέπει να καλύπτει υψηλές απαιτήσεις αντίληψης και προσοχής, όπως είναι η παρακολούθηση πολλαπλών αντικειμένων, οι γρήγορες εναλλαγές σε σημεία προσοχής, η περιφερειακή όραση, όπως επιπλέον απαιτείται ταχύτητα αντίδρασης, δημιουργικότητα, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και λογική.

Η νέα έρευνα, στο πλαίσιο της ευρύτερης έρευνας για τη γνωστική ανάπτυξη του εφηβικού εγκεφάλου ABCD (Adolescent Brain Cognitive Development), μελέτησε μέσω ερωτηματολογίων, τεστ και απεικονιστικών εξετάσεων εγκεφάλου δύο ομάδες παιδιών: Μία που δεν έπαιζε καθόλου τέτοια παιχνίδια σε υπολογιστή ή κινητό τηλέφωνο, και μία που έπαιζε πάνω από τρεις ώρες, δηλαδή πάνω από το συνιστώμενο όριο.

Τα τεστ αξιολόγησαν την ικανότητα των παιδιών να ελέγχουν την παρορμητική συμπεριφορά τους και να συγκρατούν πληροφορίες στη μνήμη τους. Και στους δύο αυτούς τομείς τα παιδιά με μεγάλη εμπειρία στα βιντεοπαιχνίδια πήραν καλύτερη βαθμολογία τόσο σε ταχύτητα όσο και σε ακρίβεια. Επίσης, η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) έδειξε ότι τα παιδιά που έπαιζαν πολλά βιντεοπαιχνίδια είχαν πιο έντονη δραστηριότητα στις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη και την προσοχή και γενικότερα με τις απαιτητικές γνωστικές εργασίες.

Οι ερευνητές διευκρίνισαν ότι η μελέτη τους βρήκε μία συσχέτιση και όχι μία αποδεδειγμένη σχέση αιτίας-αποτελέσματος μεταξύ των βιντεοπαιχνιδιών και των καλύτερων γνωστικών δεξιοτήτων. Είναι π.χ. πιθανό τα παιδιά με εκ των προτέρων ανώτερες γνωστικές ικανότητες να επιλέγουν συχνότερα να παίζουν βιντεοπαιχνίδια.

Επίσης, οι επιστήμονες τόνισαν ότι τα ευρήματά τους δεν σημαίνουν πως τα παιδιά έχουν την ελευθερία να περνούν απεριόριστο χρόνο σε μία οθόνη υπολογιστή, κινητού ή τηλεόρασης παίζοντας βιντεοπαιχνίδια. Ακόμη, ανέφεραν ότι δεν είναι όλα τα βιντεοπαιχνίδια το ίδιο και πως διαφορετικά είδη παιχνιδιών -δράσης, περιπέτειας, λύσης αινιγμάτων, αθλητικά, σκοποβολής κ.ά.- πιθανώς έχουν διαφορετικές επιπτώσεις στη νευρογνωστική ανάπτυξη, αν και η μελέτη δεν υπεισήλθε σε λεπτομέρειες εν προκειμένω.

Οι ερευνητές δεν εξέτασαν τα είδη των βιντεοπαιχνιδιών, ούτε αξιολόγησαν τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία. Ωστόσο, ανέφεραν ότι οι θετικές γνωστικές επιπτώσεις παρέμειναν «σημαντικές» για τους παίκτες των παιχνιδιών. Επιπλέον, επεσήμαναν πως είναι προτιμότερο τα παιδιά να ασχολούνται ενεργά με το περιεχόμενο ενός βίντεο, παρά να το παρακολουθούν παθητικά, γιατί με αυτό τον τρόπο ενεργοποιούνται βασικές περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται με τη γνωστική του λειτουργία.

«Καθώς πολλοί γονείς ανησυχούν για τις επιπτώσεις των βιντεοπαιχνιδιών στην υγεία και στην ανάπτυξη των παιδιών τους και καθώς αυτά τα παιχνίδια συνεχίζουν να είναι δημοφιλή μεταξύ των νέων, είναι ζωτικό να κατανοήσουμε καλύτερα τόσο τις θετικές όσο και τις αρνητικές επιπτώσεις που έχουν αυτά», δήλωσαν οι ερευνητές.

Πηγή: edtechmagazine.com, jamanetwork.com, makthes.gr