Οι οπλαρχηγοί και οι αγωνιστές του 1821 που έζησαν και έδρασαν την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης! Είναι αυτοί που χάραξαν τον δρόμο και την πορεία προς την Ελευθερία! Είναι αυτοί που βοήθησαν να δημιουργηθεί το ελληνικό κράτος, πολεμώντας στα πεδία των μαχών με περισσή γενναιότητα και αυταπάρνηση! Χάρη σε αυτούς που ξεκίνησαν την επανάσταση του 1821, τους ήρωες του 1821, γιορτάζουμε κάθε 25 Μαρτίου την έναρξη του Αγώνα της Ελευθερίας και της Ανεξαρτησίας! Χάρη σε αυτούς το φως του ελληνικού πολιτισμού δεν έσβησε ποτέ!
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης | Ο γέρος του Μοριά
“Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους.”
Άλωση της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821)
Οι επαναστατημένοι Έλληνες, αφού κατέλαβαν την Καλαμάτα, σχεδίασαν τις επόμενες ενέργειές τους.
Τι πρότεινε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στη σύσκεψη που πραγματοποίησαν οι Επαναστατημένοι Έλληνες, μετά την άλωση της Καλαμάτας;
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης πρότεινε την πολιορκία και την κατάληψη της Τριπολιτσάς.
Γιατί;
Η Τριπολιτσά ήταν το διοικητικό, στρατιωτικό και εμπορικό κέντρο των Τούρκων στην Πελοπόννησο. Πίστευε λοιπόν ότι με την κατάκτησή της θα αποδυναμώνονταν και τα υπόλοιπα κάστρα της περιοχής.
Ποιες ενέργειες έκαναν οι Έλληνες για να την πολιορκήσουν και να την κατακτήσουν;
Οι Έλληνες με αρχηγό τον Κολοκοτρώνη πήγαν προς την πόλη και στρατοπέδευσαν στα γύρω βουνά. Από αυτά τα σημεία επιτίθεντο και σημείωναν νίκες. Η πιο σημαντική ήταν η νίκη στο Βαλτέτσι. Από εκεί οι Έλληνες μπόρεσαν να προωθηθούν πιο κοντά στην Τριπολιτσά.
Τι βοήθησε ακόμα, το όλο εγχείρημα;
Στην οργάνωση της επιχείρησης συνέβαλε σημαντικά, η άφιξη του Δημήτριου Υψηλάντη στην Πελοπόννησο, ο οποίος είχε αναλάβει την αρχηγία του αγώνα. Έτσι δημιουργήθηκαν 4 στρατόπεδα γύρω από την πόλη, τα οποία διηύθυναν ο Κολοκοτρώνης, ο Αναγνωσταράς, ο Παναγιώτης Γιατράκος και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. Ταυτόχρονα, ελληνικές δυνάμεις είχαν σταλεί στα Μέγαρα προκειμένου να εμποδίσουν τούρκικες ενισχύσεις από την Αθήνα, να φτάσουν στην Τριπολιτσά.
Πώς κατέληξε η πολεμική επιχείρηση;
Όσο περνούσε ο καιρός, η πολιορκία γινόταν και πιο ασφυκτική και προκαλούσε πολλά προβλήματα στους εγκλωβισμένους. Η έλλειψη τροφίμων και διχόνοιες μεταξύ των Τούρκων ήταν τα κυριότερα.
Στο τέλος, στις 23 Σεπτεμβρίου 1821, η Τριπολιτσά κατακτάται από τους Έλληνες!
Μάχη στα Δερβενάκια (26 Ιουλίου 1822)
Οι Έλληνες με εντολή του Κολοκοτρώνη κατέλαβαν και τις 4 οδούς διαφυγής. Ο Κολοκοτρώνης έπιασε το στενό των Δερβενακίων, έχοντας μαζί του 2.500 πολεμιστές. Στην όλη προσπάθεια, βοήθησαν και άλλοι οπλαρχηγοί που έφτασαν στο σημείο, ο Νικηταράς, ο Παπαφλέσσας και ο αδελφός του, Νικήτας Φλέσσας.
Τι συνέβη στη διάρκεια της επιστροφής του Οθωμανικού στρατού;
Στις 26 Ιουλίου 1822, ο Οθωμανικός στρατός παγιδεύτηκε στα Δερβενάκια, όπου πραγματοποιήθηκε μεγάλη μάχη. Η Οθωμανική ήττα ήταν καταστροφική.
Οι Έλληνες απέσπασαν πολλά λάφυρα από τους Τούρκους και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ανακηρύσσεται αρχιστράτηγος.
Αθανάσιος Διάκος | Ανδρείος ωσάν Έλληνας
“Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει, τώρα που ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζει η γης χορτάρι” λέγεται ότι αναφώνησε ο Διάκος λίγο πριν ξεψυχήσει.
Η επαναστατική δράση των Ελλήνων ανησύχησε τον Χουρσίτ Πασά, ο οποίος πολεμούσε τον Αλή Πασά στα Ιωάννινα. Έστειλε λοιπόν στη Στερεά Ελλάδα, πολυάριθμο στρατό με ηγεσία τους πασάδες Κιοσέ Μεχμέτ και Ομέρ Βρυώνη.
Στις 23 Απριλίου 1821, οι τουρκικές δυνάμεις, κατάφεραν να εκδιώξουν τους οπλαρχηγούς Πανουργιά, Ιωάννη Δυοβουνιώτη από την Ηράκλεια και τις γέφυρες του Γοργοπόταμου. Μάλιστα, τραυμάτισαν σοβαρά τον Πανουργιά και σκότωσαν τον συμπολεμιστή του Ησαΐα.
Στη γέφυρα της Αλαμάνας, τα Τουρκικά στρατεύματα αντιμετωπίζουν τους αγωνιστές της ομάδας του οπλαρχηγού, Αθανάσιου Διάκου.
Με υπέρμετρο ηρωισμό ο Διάκος, αν και είχε ειδοποιηθεί να εγκαταλείψει τη θέση του, συνεχίζει τον αγώνα, προσπαθώντας να αποκρούσει τους Τούρκους.
Τραυματίζεται όμως και συλλαμβάνεται.
Ο Αθανάσιος Διάκος, βρήκε φρικτό θάνατο καθώς δε δέχτηκε την πρόταση του Ομέρ Βρυώνη να προσχωρήσει στο στρατό του, να προδώσει δηλαδή την πατρίδα του, αλλά να σώσει τη ζωή του. Προτίμησε τον θάνατο!
Η γενναιότητά του αποτέλεσε ορόσημο στον αγώνα των Ελλήνων για ελευθερία. Έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα, ότι οι Έλληνες δεν έκαναν μία τυχαία εξέγερση αλλά ήταν αποφασισμένοι να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό, με όποιες και όσες θυσίες και αν αυτό απαιτούσε.
Οδυσσέας Ανδρούτσος | Το λιοντάρι της Γραβιάς
“Τι τη θέλουμε, βρε αδέρφια, αυτή τη πολυπικραμένη ζωή, να ζούμε αποκάτου στην σκλαβιά, και το σπαθί των Τούρκων να ακονιέται στα κεφάλια μας; δεν τηράτε που τίποτα δεν μας απόμεινε;”
Τι συνέβη ακριβώς στο χάνι της Γραβιάς;
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος κλείνεται στο χάνι, με τη συνοδεία 118 αντρών. Οι οπλαρχηγοί Πανουργιάς και Ανδρίτσος οχυρώνονται στα υψώματα αλλά γρήγορα υποχωρούν. Ο Ανδρούτσος όμως και οι άντρες του παραμένουν στο χάνι και καταφέρνουν να προκαλέσουν μεγάλες απώλειες στους Τούρκους. Περισσότεροι από 800 Τούρκοι σκοτώθηκαν ενώ από την πλευρά των Ελλήνων χάθηκαν μόνο 6 αγωνιστές. Καθώς είχε νυχτώσει και ο Ομέρ Βρυώνης περίμενε να έρθουν κανόνια από τη Λαμία, ο Ανδρούτσος και ο άντρες του πέρασαν από τους Τούρκους χωρίς κανείς να τους καταλάβει.
Ποια ήταν η σημασία των μαχών στην Αλαμάνα και στο χάνι της Γραβιάς;
Η μάχη της Αλαμάνας ήταν πολύ σημαντική γιατί η γενναιότητα του Αθανάσιου Διάκου αποτέλεσε ορόσημο στον αγώνα των Ελλήνων για ελευθερία.
Έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι Έλληνες δεν έκαναν μία τυχαία εξέγερση αλλά ήταν αποφασισμένοι να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό, με όποιες και όσες θυσίες και αν αυτό απαιτούσε.
Η μάχη στο χάνι της Γραβιάς από την άλλη, ανέκοψε την πορεία του οθωμανικού στρατού προς την Πελοπόννησο, τονώνοντας το ηθικό των Ελλήνων.
Κωνσταντίνος Κανάρης | Ο μπουρλοτιέρης του Αιγαίου
Ποιος ήταν ο πιο γνωστός πυρπολητής των Ελλήνων;
Ο πιο γνωστός για τη δράση του πυρπολητής, ήταν ο Κωνσταντίνος Κανάρης από τα Ψαρά.
Ο Κανάρης υπηρετούσε στο εμπορικό στόλο αλλά τον εγκατέλειψε όταν ξεκίνησε η επανάσταση, ώστε να πάρει μέρος σε καταδρομές κατά των Τούρκων.
Ποιες ήταν από τις πιο σημαντικές επιτυχίες του;
Τον Ιούνιο του 1822, ο Κανάρης ανατινάζει με το πυρπολικό του στο λιμάνι της κατεστραμμένης, λίγους μήνες νωρίτερα Χίου, τη ναυαρχίδα του τουρκικού στόλου. Η νίκη αυτή αποτέλεσε την εκδίκηση των Ελλήνων για την καταστροφή του νησιού που είχαν προκαλέσει οι Τούρκοι όπως είπαμε, λίγο καιρό πριν.
Ποιες ήταν οι άλλες επιχειρήσεις πυρπόλησης που οργάνωσε ο Κανάρης;
Το 1824, ο Κανάρης καταστρέφει δύο ακόμη τουρκικά πολεμικά πλοία στη Σάμο και τη Μυτιλήνη.
Τον Αύγουστο του 1825, οργανώνει την πυρπόληση του αιγυπτιακού στόλου, μέσα στη βάση του, στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας.
Το 1826, ο Κανάρης τραυματίζεται σε μία επίθεση εναντίον τουρκικής φρεγάτας και κινδυνεύει να αιχμαλωτιστεί.
Πώς δραστηριοποιήθηκε ο Κανάρης μετά την Απελευθέρωση;
Μετά την Απελευθέρωση ο Κανάρης διορίστηκε αρχηγός του στόλου των πυρπολικών και στη συνέχεια έγινε ναύαρχος, φτάνοντας μέχρι το αξίωμα του πρωθυπουργού. Το ελληνικό κράτος για να τον τιμήσει έδωσε το όνομά του σε 3 πολεμικά σκάφη.
Μάρκος Μπότσαρης | Ο αετός του Σουλίου
Ποιες ήταν οι ενέργειες του Μάρκου Μπότσαρη μπροστά στον κίνδυνο που ερχόταν;
Ο Μπότσαρης ζήτησε καταρχάς από τους οπλαρχηγούς να συμφιλιωθούν. Πίστευε ακράδαντα πως μόνο ενωμένοι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τους Τούρκους και να ελευθερωθούν.
Δίνοντας μάλιστα ο ίδιος το παράδειγμα, έσκισε το δίπλωμα της δικής του στρατηγίας.
Στη συνέχεια μαζί με λιγοστούς στρατιώτες, έκανε αιφνιδιαστική επίθεση, γιουρούσι όπως ονομαζόταν, στο στρατόπεδο των Τούρκων στο Κεφαλόβρυσο.
Ποια ήταν η κατάληξη της μάχης;
Ο Μπότσαρης, κατά τη διάρκεια της επίθεσης σκοτώθηκε και μεταφέρθηκε από τους συμπολεμιστές του για να θαφτεί, στο Μεσολόγγι.
Οι Σουλιώτες όμως δεν πτοήθηκαν από το χαμό του Μπότσαρη και συνέχισαν να πολεμούν γενναία, εξοντώνοντας εκατοντάδες Οθωμανούς Τούρκους και κερδίζοντας πολλά λάφυρα. Η μάχη στο Κεφαλόβρυσο στέφθηκε με νίκη για τους Έλληνες.
Ποια ήταν η σημασία της μάχης στο Κεφαλόβρυσο για τους Έλληνες;
Η μάχη στο Κεφαλόβρυσο ήταν το σημαντικότερο πολεμικό γεγονός του 1823, στη Στερεά Ελλάδα. Ήταν όμως και η αιτία να χάσει τη ζωή του ένας από τους πιο γενναίους και τίμιους αγωνιστές της Επανάστασης, ο Μάρκος Μπότσαρης.
Παπαφλέσσας | Ο ασυγκράτητος
Ποιος Έλληνας ανέλαβε την πρωτοβουλία να χειριστεί την κατάσταση και να αντιμετωπίσει πρώτος τον Ιμπραήμ;
Ο Παπαφλέσσας, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν υπουργός Εσωτερικών.
Αντιλαμβανόμενος τον ορατό πλέον κίνδυνο, να αποτύχει η Επανάσταση, ζητά από την κυβέρνηση την άμεση αποφυλάκιση των οπλαρχηγών.
Ακόλουθα πήγε ο ίδιος στη Μεσσηνία, στο χωριό Μανιάκι, προκειμένου να εμποδίσει τον Ιμπραήμ να περάσει στο εσωτερικό της Πελοποννήσου.
Εκεί, στα τέλη Μαΐου του 1825, έδωσε άνιση μάχη, στην οποία οι Έλληνες ηττήθηκαν, χάνοντας ο ίδιος και οι συμπολεμιστές του, τη ζωή τους.
Γεώργιος Καραϊσκάκης | Ο σταυραετός της Ρούμελης
“Εγώ πεθαίνω. Όμως εσείς να είστε μονιασμένοι και να βαστήξετε την πατρίδα”, είπε στους συμπολεμιστές του πριν πεθάνει.
Η επαναστατική κυβέρνηση των Ελλήνων διορίζει τον οπλαρχηγό Γεώργιο Καραϊσκάκη, αρχιστράτηγο στη Στερεά Ελλάδα.
Ο Καραϊσκάκης επιλέχθηκε γιατί είχε μεγάλη πολεμική εμπειρία καθώς ήταν πρώην κλέφτης και αρματολός σε αυτή την περιοχή.
Πώς έδρασε ο Καραϊσκάκης;
Ο Καραϊσκάκης, τον Οκτώβριο του 1826, για να αποσπάσει την προσοχή του εχθρού σε άλλο σημείο, για αντιπερισπασμό δηλαδή, πηγαίνει στην περιοχή της Στερεάς όπου ξεσηκώνει τα μέρη που ήταν υποταγμένα στους Τούρκους.
Με ποιον στόχο;
Να παρεμποδίσει τον ανεφοδιασμό των Τούρκων από τη Θεσσαλία.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα που είχε ο Καραϊσκάκης με αυτή την ενέργεια;
O Κιουταχής υποχρεώνεται να αποσύρει τα στρατεύματά του και να σταματήσει την πολιορκία της Ακρόπολης.
Ποιες άλλες ενέργειες πραγματοποίησε ο Καραϊσκάκης;
Ο Καραϊσκάκης επίσης νίκησε τις οθωμανικές δυνάμεις στο Δίστομο καθώς και στην Αράχοβα ύστερα από 7 ημέρες σκληρής μάχης, τον Νοέμβριο του 1826.
Μέχρι τις αρχές του 1827 είχε καταφέρει να διώξει τα οθωμανικά στρατεύματα από το μεγαλύτερο μέρος της Στερεάς Ελλάδας.
Στη συνέχεια πήγε προς την Αττική για να βοηθήσει τους πολιορκημένους Έλληνες.
Τι έκαναν οι Έλληνες για να απελευθερώσουν την Αθήνα;
Ο Καραϊσκάκης στρατοπεδεύει με τον στρατό του, στο Κερατσίνι.
Οι Άγγλοι αξιωματικοί, Τσωρτς και Κόχραν, στους οποίους είχε ανατεθεί η αρχηγία των ελληνικών δυνάμεων, τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, αποφάσισαν να επιτεθούν αμέσως εναντίον των Τούρκων προκειμένου να σώσουν την Ακρόπολη.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της ενέργειάς τους;
Πριν προλάβει να εφαρμοστεί το σχέδιό τους, την προηγούμενη ημέρα της επίθεσης, έγινε μια μικρή συμπλοκή στα ακριανά φυλάκια, που όμως εξελίχθηκε σε μεγάλη μάχη.
Πώς αντέδρασε ο Καραϊσκάκης σε αυτή την εξέλιξη;
Ο Καραϊσκάκης, ο οποίος βρισκόταν άρρωστος στη σκηνή του, όρμησε με το άλογό του στο σημείο της σύγκρουσης. Εκεί όμως, τραυματίστηκε και τελικά πέθανε την επόμενη ημέρα. Πριν όμως πεθάνει, ζήτησε από τους συγκεντρωμένους οπλαρχηγούς να έχουν ομόνοια και να συνεχίσουν ενωμένοι τον αγώνα για την ελευθερία.
Ποια ήταν η συνέπεια του θανάτου του Καραϊσκάκη;
Ο θάνατος του Καραϊσκάκη έριξε το ηθικό των Ελλήνων, καθώς ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στους στρατιώτες του.
Φυσικά, στους σπουδαίους αγωνιστές του 1821, αξίζει να αναφερθούν και οι:
Ιωάννης Μακρυγιάννης
«Τούτη την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς, και πλούσιοι και φτωχοί, και πολιτικοί και στρατιωτικοί, και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι…Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να τη φυλάμε κι όλοι μαζί, και να μη λέγει ούτε ο δυνατός “εγώ”, ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς “εγώ”; Όταν αγωνιστεί μόνος του… Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί…τότε να λέμε “εμείς”. Είμαστε στο “εμείς” κι όχι στο “εγώ”».
Μαντώ Μαυρογένους | Η ρομαντική επαναστάτρια και φεμινίστρια του 1821
Η Μαντώς Μαυρογένους, μορφωμένη , όμορφη και από αστική οικογένεια έδωσε τα πάντα για την Επανάσταση. Όταν υπέβαλε αίτηση στο ελληνικό κράτος για σύνταξη και ένας υπάλληλος τη ρώτησε «τι κάνατε εσείς για τον αγώνα;» και εκείνη πολύ ταπεινά απάντησε «τίποτα».
Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα |Η θρυλική καπετάνισσα
“Φεισθήτε της ζωής και της τιμής των γυναικών”.
Η Λασκαρίνα «Μπουμπουλίνα» Πινότση (1771-1825), που μετά θάνατον έλαβε τιμητικά από την Ελληνική Πολιτεία το αξίωμα της υποναυάρχου, δεν είχε μεγάλη δράση μόνο στη θάλασσα. Είχε σημαντική παρουσία και στην πολιορκία και στην άλωση της Τριπολιτσάς. Μάλιστα, κατάφερε και γλίτωσε, χωρίς να πειραχτούν κατά τη λεηλασία, που ακολούθησε την άλωση, πολλές γυναίκες και παιδιά του χαρεμιού του τότε διοικητή και βεζίρη της Πελοποννήσου, Χουρσίτ πασά.
Ανδρέας Μιαούλης | Ο κουρσάρος των θαλασσών
Σύμφωνα με κάποιους πήρε το επίθετό του από μία βάρκα την οποία αγόρασε από έναν Τούρκο «Μιαούλ» που στα τουρκικά σημαίνει «μικρή βάρκα», ενώ υπάρχει και μία άλλη εκδοχή ότι του το κόλλησαν οι ναύτες του όταν τους έδινε τη διαταγή να κωπηλατούν όλοι συγχρόνως «Μία ούλοι!».
Νικηταράς | Ο Τουρκοφάγος
«Τι κάνετε στρατηγέ μου;», τον ερώτησε. Ο Νικηταράς του απάντησε ορθώνοντας το ταλαιπωρημένο σώμα του: «Απολαμβάνω ελεύθερη την Πατρίδα».
Στη μάχη των Δερβενακίων, τα λάφυρα ήταν πάρα πολλά. Ο Δράμαλης τα είχε από τον θησαυρό του Αλή Πασά. Ο Κολοκοτρώνης έστειλε στην Τρίπολη τα περισσότερα, όμως έμεινε για τους πολεμιστές ένας μεγάλος σωρός. Όταν άρχισε η μοιρασιά παρατηρήθηκε η απουσία του Νικηταρά. Δεν θέλησε να συμμετάσχει στο μοίρασμα. Τότε όλοι οι πολεμιστές του ζήτησαν να πάρει κάτι κι αυτός, γιατί δεν αισθάνονταν καλά να μην πάρει τίποτε ο εκ των πρωταγωνιστών της νικηφόρας μάχης, που από τη δράση του σ’ αυτήν πήρε το όνομα «Τουρκοφάγος». «Ο Κολοκοτρώνης ο εγκέφαλος, ο Νικηταράς το σπαθί», όπως είπαν.
Τελικά δέχθηκε να πάρει μια σέλα, μια ξυλόγλυπτη ταμπακέρα και ένα όμορφο σπαθί. Δεν κράτησε τίποτε για τον εαυτό του. Τη σέλα δώρισε σε έναν φίλο του συμπολεμιστή. Την ταμπακέρα έστειλε στη σύζυγό του Αγγελία, κόρη του καπετάν Ζαχαριά, μαζί με μια επιστολή, που της έγραφε: «Τη στέλνω σε σένα, π’ αγαπώ ύστερα από την Πατρίδα. Λάβε την για να με θυμάσαι». Το όμορφο σπαθί το έστειλε στην Ύδρα, «για τις ανάγκες του στόλου», όπως έγραψε στους εκεί προεστούς, μια και δεν είχε χρήματα. Οι Υδραίοι συγκινήθηκαν από τη χειρονομία και του το έστειλαν πίσω, γράφοντάς του: «Αυτό το σπαθί έχει αξία μόνον όταν το κρατεί στο χέρι του ο Νικηταράς».
Αλέξανδρος Υψηλάντης
Ανέλαβε την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας στις 12 Απριλίου 1820, την οποία δέχτηκε με μεγάλη τιμή και συγκίνηση. Το ψευδώνυμό το ήταν «Καλός» και υπέγραφε τις επιστολές του με τα γράμματα «α.ρ.».
Η επέτειος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 που γιορτάζουμε κάθε 25 Μαρτίου, πέρα από αφετηρία της εθνικής παλιγγενεσίας, υπήρξε και ένα από τα κομβικά σημεία της ευρωπαϊκής ιστορίας του 19ου αιώνα, καθώς ήταν η αφετηρία για τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία όμως βρισκόταν σε φάση παρακμής.
Γνωρίστε τους αγωνιστές του 1821, παρακολουθήστε όλη τη διαδρομή του ελληνικού λαού και όλους τους αγώνες που συνέβαλαν στην Επανάσταση του 1821 στο brainy.gr.