Εγγραφείτε στο brainy και βρείτε προτάσεις διασκέδασης και συμβουλές ψυχολογίας, που θα κάνουν αρμονική και πιο όμορφη την καθημερινή επικοινωνία με τα παιδιά σας! 

Τα Χριστούγεννα είναι η πιο αγαπημένη γιορτή του χρόνου σε όλο τον κόσμο. Η προσμονή μικρών και μεγάλων για την πιο μαγική εποχή του χρόνου…μεγάλη!

Έχετε αναρωτηθεί πώς ξεκίνησαν τα Χριστούγεννα;

Τα μέσα του χειμώνα και το χειμερινό ηλιοστάσιο υπήρξαν διαχρονικά στην ιστορία της ανθρωπότητας μια εορταστική περίοδος σε όλο τον κόσμο. Πολλοί λαοί ήταν χαρούμενοι κατά τη διάρκεια του χειμερινού ηλιοστάσιου, όταν ο χειμώνας «έμενε» πίσω τους και θα έρχονταν μεγαλύτερες ημέρες με πιο πολλές ώρες ηλιοφάνειας.

Ενδεικτικά, στη Σκανδιναβία, οι αρχαίοι Νορβηγοί γιόρταζαν το Yule από τις 21 Δεκεμβρίου, στο χειμερινό ηλιοστάσιο, μέχρι τον Ιανουάριο. Σε αναγνώριση της επιστροφής του ήλιου, οι πατέρες και οι γιοι θα έφερναν στο σπίτι τους μεγάλους κορμούς, τους οποίους θα έκαιγαν. Οι άνθρωποι θα γιορτάζουν μέχρι να καεί το κούτσουρο, που θα μπορούσε να διαρκέσει έως και 12 ημέρες.

Στη Ρώμη, όπου οι χειμώνες δεν ήταν τόσο σκληροί όσο εκείνοι στο βορρά, γιόρταζαν τη Saturnalia, μια γιορτή προς τιμή του Κρόνου, του θεού της γεωργίας. Άρχιζε την εβδομάδα που οδηγούσε στο χειμερινό ηλιοστάσιο και συνεχίζονταν για ένα ολόκληρο μήνα. Τα φαγητά και τα ποτά ήταν άφθονα και κυριαρχούσε ένα κλίμα γιορτής.

«Όχι» τα Χριστούγεννα δεν γιορτάζονταν πάντα στις 25 Δεκεμβρίου...

Για την ακρίβεια τους τρεις πρώτους αιώνες της ύπαρξης του Χριστιανισμού η γέννηση του Χριστού δεν αποτελούσε θέμα κάποιας εορτής. Οι μεγάλες χριστιανικές εορτές ήταν τα Θεοφάνια, στις 6 Ιανουαρίου, και το Πάσχα. Η πρώτη επίσημη αναφορά της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού της γέννησης του Ιησού εμφανίζεται σε Ρωμαϊκό ημερολόγιο του 336 μ.Χ.

Τα Χριστούγεννα ήταν αρχικά μία κινητή γιορτή που εορταζόταν σε πολλές διαφορετικές στιγμές κατά τη διάρκεια του έτους. Η επιλογή της 25ης Δεκεμβρίου έγινε από τον Πάπα Ιούλιο Α’, τον 4ο μ.Χ. αιώνα, πιθανότατα για κοινωνικούς - πολιτιστικούς λόγους και όχι θεολογικούς. Για την ακρίβεια ώστε να συμπέσει - και να καλύψει - τις παγανιστικές εορτές του Σατούρνου (Θεός των Ρωμαίων προστάτης της Γεωργίας που ταυτίζεται με τον Κρόνο ) στη Δύση και του Μίθρα (Θεό του φωτός και της Σοφίας των Περσών) στη Μέση Ανατολή. Το 1752, αφαιρέθηκαν 11 ημέρες από το έτος, όταν έγινε η αλλαγή από το Ιουλιανό στο Γρηγοριανό ημερολόγιο. Κατά συνέπεια, η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου μετακινήθηκε κατά 11 ημέρες. Κάποια τμήματα της Χριστιανικής εκκλησίας, οι λεγόμενοι παλαιοημερολογίτες, γιορτάζουν ακόμα και σήμερα τα Χριστούγεννα στις 7 Ιανουαρίου (25 Δεκεμβρίου με το Ιουλιανό ημερολόγιο). Πολλές από τις παραδόσεις που συνδέονται με τα Χριστούγεννα -ανταλλαγή δώρων, στολισμοί, κάλαντα, Χριστουγεννιάτικο δέντρο- έχουν τις ρίζες τους σε παλαιότερες θρησκείες.

Από πού προέρχεται το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο

Το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο ως χριστουγεννιάτικο σύμβολο - έθιμο φέρεται από τον 8ο αιώνα, όταν ο Άγιος Βονιφάτιος θέλησε περί το 750 να εξαλείψει την μέχρι τότε αποδιδόμενη ιερότητα των «ειδωλολατρών» στη βελανιδιά, αντικαθιστώντας την με το έλατο, δηλαδή το δένδρο των Χριστουγέννων.

Το πρώτο στολισμένο δένδρο εμφανίστηκε στη Γερμανία το 1539 και τα πρώτα στολίδια ήταν συσκευασμένα φαγητά ή είδη ρουχισμού ή άλλα χρήσιμα είδη, που στο πέρασμα των χρόνων και με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου εξελίχθηκαν μόνο σε διακοσμητικά αντικείμενα.

Ο στολισμός του δέντρου είναι καθαρά συμβολικός της ευτυχίας των ανθρώπων και της φύσης.

Λέγεται ότι ο Martin Luther ξεκίνησε την παράδοση των αναμμένων λαμπών στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο, στη Γερμανία, τον 16ο αιώνα. Η εικόνα ενός πράσινου δέντρου την παραμονή των Χριστουγέννων, με τα αστέρια να λάμπουν στον ουρανό από πάνω του, λέγεται ότι του έκανε μεγάλη εντύπωση κι έτσι τοποθέτησε ένα παρόμοιο δέντρο, διακοσμημένο με αναμμένα κεριά, μέσα στο σπίτι του.
Στα μέσα του 1800, το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου δένδρου είχε επεκταθεί ταχύτατα σε όλο τον κόσμο. Το 1882, το πρώτο ηλεκτρικά φωτισμένο Χριστουγεννιάτικο δέντρο του κόσμου, στολίσθηκε στην πόλη της Ν. Υόρκης, κατοικία του Edward Johnson, ενός συναδέλφου του Thomas Edison.

Στην Ελλάδα το έθιμο αυτό του έλατου ως χριστουγεννιάτικη διακόσμηση ήρθε για πρώτη φορά με τον Βαυαρό Βασιλιά Όθωνα το 1833, αφού το καθαρά ελληνικό παραδοσιακό έθιμο αποτελεί το στολισμένο καραβάκι, που συναντάται ιστορικά στη Μικρά Ασία και στα νησιά.

Στην αρχαία Ελλάδα κατά τον μήνα Πυανεψιώνα, που ξεκινούσε από τα μέσα του Οκτωβρίου μέχρι τα μέσα του Νοεμβρίου, υπήρχε μια γιορτή, τα Πυανέψια ή Πυανόψια ή Πανόψια. Η γιορτή αυτή, σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς προερχόταν από την εποχή του Θησέα, ο οποίος, όταν πήγαινε στην Κρήτη, για να σκοτώσει τον Μινώταυρο, πέρασε από τη Δήλο και έκανε τάμα στον Απόλλωνα, ότι αν θα πετύχαινε τον στόχο του, θα επέστρεφε και θα του πρόσφερε ένα κλαδί ελιάς στολισμένο, πράγμα που έγινε.

Έτσι καθιερώθηκε το στόλισμα του δέντρου ελιάς, που το τοποθετούσαν μπροστά στην πόρτα του σπιτιού. Το στόλισμα περιλάμβανε κλωστές από μαλλί, διάφορα φρούτα και καρπούς, σύκα, χουρμάδες, κορδέλες λευκές και κόκκινες, μπισκοτάκια με μέλι κτλ. Το κλαδί της ελιάς ονομαζόταν Ειρεσιώνη (είριον=έριον=μαλλί) και το κρατούσαν μέχρι την επόμενη χρονιά.

Ο στολισμός του δέντρου, επειδή στο θεοκρατικό Βυζάντιο θεωρήθηκε συνδεδεμένος με ειδωλολατρικά έθιμα απαγορεύτηκε.

Τα σημαντικότερα χριστουγεννιάτικα δένδρα στον κόσμο είναι αυτά που στολίζονται στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ στο Λονδίνο και στον Λευκό Οίκο στις ΗΠΑ.

Η Πρώτη Χριστουγεννιάτικη κάρτα

Η πρώτη καταγεγραμμένη εμπορική χριστουγεννιάτικη κάρτα γεννήθηκε στη Βικτωριανή Αγγλία. Σύμφωνα με τις αναφορές, σχεδιάστηκε τo 1843 από τον καλλιτέχνη John Callcott Horsley, κατόπιν παραγγελίας του φίλου του Sir Henry Cole, ιδρυτή του μουσείου Victoria & Albert. Ο Cole, καθότι πολυάσχολος, δεν είχε χρόνο να γράψει ευχητήριες επιστολές σε φίλους και συγγενείς και ζήτησε τη βοήθεια του Horsley. Έτσι γεννήθηκε η πρώτη κάρτα και μαζί της μια νέα βιομηχανία. Στη συνέχεια ο Joseph Cundall, εκδότης εικονογραφημένων ιστοριών για παιδιά, εξέδωσε 1.000 αντίγραφα της κάρτας, τα οποία πουλήθηκαν σχεδόν όλα προς ένα σελίνι το καθένα.

Το κέντρο της κάρτας έδειχνε ένα οικογενειακό πάρτι σε εξέλιξη, κάτω από το οποίο υπήρχαν οι λέξεις «Χαρούμενα Χριστούγεννα και Ευτυχισμένο το Νέο Έτος». Στη μία πλευρά υπάρχει μία σκηνή που ταΐζουν κάποιον πεινασμένο και στην άλλη μία σκηνή που ντύνουν τους φτωχούς.

Tο 1843, χρονιά έκδοσης και της περίφημης «Χριστουγεννιάτικης ιστορίας» του Ντίκενς, εκδόθηκε και η συγκεκριμένη κάρτα που αποτυπώνει θεματικά τους δύο κόσμους, των πλούσιων και των φτωχών, που χαρακτήρισαν με την έντονη αντίθεσή τους τη βικτωριανή εποχή.

Οι αγγλικές χριστουγεννιάτικες κάρτες που ακολούθησαν είχαν ρομαντικό ύφος και απαραιτήτως περίτεχνες ανάγλυφες χρωματιστές μπορντούρες. Το κεντρικό μοτίβο απεικόνιζε συνήθως άνθη ή πουλιά επάνω στα κλαδιά, χαρούμενα παιδιά με παιχνίδια και λουλούδια στα χέρια, λιλιπούτειες νεράιδες και ξωτικά και γενικά εικόνες φύσης, παιχνιδιού και χαράς.

Πρώτη ήταν η Unicef, η οποία με σκοπό την ενίσχυση του φιλανθρωπικού της έργου, σχεδίασε και τύπωσε κάρτες. Η πρώτη χριστουγεννιάτικη κάρτα της σχεδιάστηκε το 1949 από ένα επτάχρονο κοριτσάκι από την μικρή πόλη Rudolfo της πρώην Τσεχοσλοβακίας.

Το έθιμο της γαλοπούλας

Το έθιμο στη χώρα μας ήθελε την ημέρα των Χριστουγέννων να τρώμε πουλερικό και πιο συγκεκριμένα κοτόσουπα. Επειδή δεν ήταν αρκετό για να γεμίσει το εορταστικό τραπέζι, πρόσθεσαν ως κυρίως πιάτο κάποιο καλό κρέας είτε χοιρινό είτε αρνί, ανάλογα με την περιοχή.

Πώς ήρθε η γαλοπούλα στην Ευρώπη;

Μια μαρτυρία λέει πως πολύ παλιά και πιο συγκεκριμένα τον 16° αιώνα, οι Ισπανοί κατακτητές έφτασαν το 1517 στο Μεξικό στην πόλη Tenochtitlan, η οποία ήταν και η πρωτεύουσα της Αζτέκικης Αυτοκρατορίας. Την εποχή που οι Ισπανοί ήταν στο Μεξικό, συνάντησαν για πρώτη φορά γαλοπούλες μέσα σε φυτείες καλαμποκιού. Όταν τις είδαν τις ονόμασαν ‘’ινδικές όρνιθες’’, επειδή πίστευαν ότι είχαν ανακαλύψει τις Ινδίες. Το 1824, αποφάσισαν να φέρουν τη γαλοπούλα στην Ευρώπη. Εκείνη την εποχή οι Γάλλοι, οι Άγγλοι και οι Ισπανοί έτρωγαν κυρίως κότες, χήνες, πάπιες, φασιανούς και παγόνια την ημέρα των Χριστουγέννων. Από τα σύνορα των τριών χωρών βγήκε από εμπόρους που την διέδωσαν στα υπόλοιπα κράτη. Λέγεται πως οι έμποροι ήταν Τούρκοι, οι οποίοι της έδωσαν και το όνομα ‘’turkey’’. Όταν έφτασε στην Ελλάδα, λόγω του μειωμένου κόστους εκτροφής που είχε, αντικατέστησε τους χοίρους στα εκτροφεία. Το μέγεθός της επίσης έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καθιέρωσή της στο τραπέζι των Χριστουγέννων.

Πηγές: vam.ac.uk, tvxs.gr, xpressgroup.gr, wikipedia.org

Βρείτε στο brainy προτάσεις Χριστουγεννιάτικων βιβλίων που αγαπούν να διαβάζουν μικροί και μεγάλοι!